آشنایی با مفهوم مبایعه نامه و قولنامه

در آغاز بحث، معنا و مفهوم واژه مبایعه را برای شما توضیح خواهیم داد، مبایعه نامه به همان قرارداد خرید و فروش اطلاق می شود در راستای عقد بیع ماده ۲۳۸ قانون مدنی ذکر می کند که : بیع عبارت است از تملیک عین به عوض معلوم. مبایعه نامه یا بیع نامه هم قراردادی است که بیع یا همان خرید و فروش کالا در آن واقع شده است. برای خرید و فروش هر کالا، زمین یا هر مال دیگری می ‌توان مبایعه نامه تنظیم کرد. بنابراین مبایعه نامه تنها به زمین و خانه مربوط نیست و هر مالی که بتوان با آن دادوستد کرد را در بر می گیرد

تفاوت بین مبایعه نامه و قولنامه

پس از آشنایی ابتدایی با مفهوم مبایعه نامه، به دنبال مشخص کردن تفاوت بین مبایعه نامه و قولنامه هستیم. در این زمینه باید گفت هرچند این دو واژه از نظر لغوی با هم متفاوت هستند اما در حقیقت تفاوت آن چنانی بین این دو واژه وجود ندارد و حتی دیده شده در برخی موارد این دو واژه به جای یکدیگر به کار رفته اند. اما باید اضافه کرد هر وقت طرفین دادوستد در هنگام تنظیم قرارداد، درصدد خرید و فروش مالی باشند و در زمان تبادل مورد دادوستد مشخص و معلوم باشد و ثمن نیز مشخص شود و درباره چگونگی پرداخت ثمن و دریافت مبیع و سایر شرایط تبادل، توافق صورت گیرد احتمال دارد قسمتی از ثمن و یا بخشی از مبیع تسلیم شود در این صورت اگر بیع مورد نظر به شکل یک متن درآید به آن بیع نامه یا مبایعه نامه می گویند، در این صورت مشتری مالک مبیع و بایع مالک ثمن خواهد شد.

مفاهیم حقوقی داد و ستد

از طرف دیگر اگر طرفین قصدی برای انجام دادوستد نداشته باشند و فقط شرایط خود را برای تبادل و فروش مال در زمانی معین (برای نمونه سال بعد) اعلام کنند به این وعده برای انجام تبادل بین طرفین که به صورت نوشتار دربیاید قولنامه می گویند. بسیار واضح و مبرهن است که این توافق مملک نبوده و تنها وعده ای به مبادله در وقتی دیگر است. پس نتیجه می گیریم اگر دو طرف درصدد مبادله مال یا کالا در زمان آینده هستند و وعده این تبادل را به هم می دهند بهتر است در این موارد از واژه قولنامه استفاده کنیم

بعد از آشنایی با مفهوم مبایعه نامه و بازشناسی تفاوت مبایعه نامه با قولنامه، شما را با شرایط وجه التزام در مبایعه نامه آشنا خواهیم کرد. در این مورد باید گفت که وجه التزام به مبلغی که از سوی طرفین قرارداد در متن قرارداد ذکر می شود تا هر یک از طرفین معامله تحت فشار این مبلغ به تعهدات ملی خود در زمان مقرر به درستی عمل کنند و در صورت تاخیر در اجرای تعهدات هر یک از طرفین مبادله موظف است مبلغی را به عنوان جریمه تاخیر در اجرای تعهدات، بپردازد.

دعوای مطالبه وجه التزام در صورتی که منشا این دعوا  قراردادی داشته باشد، یک دعوای منقول به شمار می رود؛ پس در نتیجه مرجع صالح رسیدگی برای تقدیم دادخواست، دادگاه محل سکونت خوانده و یا محل اجرا و یا بستن قرارداد می باشد و باید برای رسیدگی به دعوای حقوقی خود به هریک از این موارد ذکر شده رجوع کنند. پس از اعلام رأی مبنی بر محکومیت خوانده به پرداخت وجه التزام و قطعیت رای مذکور، به درخواست خواهان اجراییه صادر می شود و پرونده به اجرای احکام جهت اجرا ارسال می گردد.

البته باید توجه داشت طرفی که خواهان مطالبه ی وجه التزام است باید خودش به تمامی تعهداتی که بر اساس قرارداد به عهده گرفته به درستی عمل کرده باشد تا این امکان را داشته باشد که از طرف دیگر قرارداد به دلیل انجام ندادن تعهد خود وجه ‌التزام دریافت کند.